İnsanlar sosyal çevrelerinde bazen başkalarının kendilerine düşmanca davrandığını ve sevmediğini düşünürler. Paranoya bu hislerin sürekli kişide oluşması ve çevresindeki herkesi düşmanca görmesidir.
Paranoya akıl hastalığının belirtilerindendir bu durum kalıtsal olabildiği gibi çevreden de kaynaklanabilmektedir. Kişinin paranoyaklığının sebebi kalıtsal ise anne ve babası paranoyak olanların daha büyük riske girdikleri görülür. Aile içinde yaşanan tartışmalar, stresler ve sosyal çevre uyumsuzluğu bu durumu tetikler. Çevreye karşı sürekli takınılan kıskançlık, alınganlık, gurur yapma dışında bu durumun daha belirgin nedenleri vardır. Bu durum daha çok sorun çözme becerisine sahip olmayan insanlarda görülmektedir. Belirli bir kanıta dayanmadan çevresindeki insanların kendisini sömürdüğünü düşünür ve en ufak bir sözde ve bakışta aşağılanmış gibi hisseder. Devamlı kin besler ve ailesinin, eşinin ona sadakat göstermediğini düşünür. Çevresindekilerle paylaştığın her şeyin kendisine karşı kullanıldığını düşünür ve çevreden uzaklaşmaya başlar. Kıskançlık yaptığı konuları desteklemek için kendince kanıt toplamaya çalışır. Birçok insan beklide paranoya olduğunun farkında olmadan yaşamaktadır. Düşüncedeki bozuklukları işaret eden paranoya düşünme geliştirmeye yarayan yöntemlerle tedavi edilmektedir. Kişinin düşünce bozukluğunun giderilmesinin yanında ona sorunlara çözüm geliştirme becerisi kazandırılıyor. Eğer kişi tedavi edilmezse çevresindekiler duygusal ve fiziksel saldırıya maruz kalabilir.
Herkes önce bu konuda kendini sonrada çevresindekileri sorgulamalıdır. Böyle durumlarda tedavi gecikmemelidir.
